Λάκκος: Ηρακλείου... μια πολύβουη, «ύποπτη » συνοικία ..!!!

Για τον λάκκο δεν έτυχε να ακούσω αν και μένω 50 χρόνια στο Ηράκλειο..
Αφορμή να μάθω για αυτήν την συνοικία, ήταν η εγγονή μου η Βίκυ, η οποία  πήρε μέρος με την ζωγραφιά της, όπως και άλλα παιδιά στους τοίχους της μικρής πλατείας.

   Η Βίκυ και το έργο της
Αιτία ήταν τα δρώμενα που έγιναν χάρη στην   εθελοντική πρωτοβουλία  από παιδιά ερασιτέχνες ηθοποιούς

 για την   αναβάθμιση αυτού το χώρου..!!

Εδώ επί το έργο.!!

Περάσαμε μια αξέχαστη  βραδιά.. 
Δεν ήταν μια συνηθισμένη εκδήλωση... ο κόσμος δεν καθόταν κάπου.
Αυτο ήταν το ομορφο της εκδήλωσης.   κατόπιν οδηγιών .ανακάλυπτε στα στενοσόκακα του  λάκκου την ιστορία του..!!. μου έκανε φοβερή εντύπωση  το θέμα της και για αυτό θέλησα αγαπημένη μου παρέα να σας βάλω και εσάς λίγο στο κλίμα αυτής της πρωτότυπης εκδήλωσης. 
Πράγματι δεν ήταν κάτι συνηθισμένο αυτό που βιώσαμε  εκείνη  την βραδιά 
Πριν 5 χρόνια επισκέφτηκε τον χώρο ένας Αυστραλός που αγάπησε αυτην την περιοχή και θέλησε μαζί με νέα παιδια εθελονικά να την αναβαθμήσει 
Διαβάστε την ιστορία του λάκκου θα σας κάνει νομίζω και εσάς εντύπωση όπως και εμένα που δεν την ήξερα..!!!  την έχω αντιγράψει απο  το σάιτ  cretazine.  
Αναφορά για το γεγονός έκανε και η ΕΡΤ σας παραθέτω από κάτω το κείμενο. 
Η βραδιά τελείωσε με τραγούδια από τον καιρό εκείνο και κρητικά..

Ηράκλειο: Μια ξεχωριστή βραδιά στο Λάκκο

29.09.2015 Ηράκλειο, Περιφερειακοι σταθμοι

Ένα διαφορετικό πάρτι με δρώμενα στο πάρκο και στους δρόμους του Λάκκου, στην ιστορική συνοικία του Ηρακλείου, έστησε η κίνηση, «Δίκτυο Καλλιτεχνών Ηρακλείου», με τη συνδρομή και την υποστήριξη του Δήμου Ηρακλείου και των εθελοντών που δραστηριοποιούνται στα πλαίσια της πόλης, μαζί με τους εθελοντές του Λάκκος πρότζεκτ.
Με μουσικές, χορό, πινέλα και χρώματα, με κρητικά, ρεμπέτικα και ταμπαχανιώτικα ακούσματα, άλλαξαν την όψη μίας γειτονιάς η οποία μέχρι χθες βίωνε την εγκατάλειψη.

Ο ΛΑΚΚΟΣ.

φωτό cretazine.

Ήταν η κακόφημη γειτονιά του Ηρακλείου. Ήταν η γειτονιά της μαγκιάς, των πορνείων,  των ρεμπέτικων αυτοσχεδιασμών, της ομαδικής χασισοποσίας, των ξέφρενων γλεντιών, ένας πυρήνας πολιτισμικής δημιουργίας και ψυχαγωγίας που σκανδάλιζε την «ευυπόληπτη» κοινωνία της εποχής. Καλωσήρθατε στον Λάκκο των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα!

φωτό cretazine.

Μάγκες και πόρνες, χασίς και ρεμπέτικα σε μια μικροκοινωνία που χάθηκε για πάντα. 

             Φωτό δική μου η εγκατάλειψη....σε όλο της το μεγαλείο

Πολλοί ντόπιοι περνώντας από τα στενά με τα χαμόσπιτα της περιοχής πίσω από το Πανάνειο και το νεότευκτο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Ηρακλείου, αγνοούν την ιστορία αυτής της γειτονιάς. Αγνοούν ακόμα και το όνομα της. Ο Λάκκος όμως που άκμασε τις πρώτες τέσσερις δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα, σίγουρα δεν περνούσε απαρατήρητος στην «εποχή του». 

Όλα ξεκίνησαν με το «Διάταγμα περί Χαμαιτυπείων» της Κρητικής Πολιτείας κάπου το 1900 που επέβαλλε την γεωγραφική συγκέντρωση των πορνείων σε οριοθετημένους, απομονωμένους χώρους. Τότε ήταν που επιλέχτηκε ο Λάκκος για την εγκατάσταση των χριστιανικών πορνείων - τα μουσουλμανικά βρίσκονταν στην Κιζίλ Τάμπια (σήμερα, Αγία Τριάδα). Η περιοχή ήταν ιδανική μια και βρισκόταν κοντά στο στρατόπεδο των Άγγλων στρατιωτών στα ενετικά τείχη - οι οποίοι είχαν «ανάγκες» να εξυπηρετήσουν -  ήταν από παλιά μια υποβαθμισμένη περιοχή, κι επιπλέον ήταν απομακρυσμένη από πολυσύχναστα μέρη και δημόσια κτίρια. Μαζί με τα πορνεία εγκαταστάθηκε στην περιοχή και η μικροκοινωνία τους: πόρνες, νταβατζήδες, μαντάμες, «αγαπητικοί». 

          Δρώμενο... φωτό από κινητό

Το καθωσπρέπει αστικό Ηράκλειο έβλεπε υποτιμητικά τους Λακκουδιανούς με την αργκό τους, τα παρατσούκλια τους, τα πάθη και την «ρεμπέτικη» στάση ζωής

Στη συνέχεια με πυρήνα τις δραστηριότητες του αγοραίου έρωτα αναπτύχθηκε ένας ολόκληρος, παράλληλος κόσμος μέσα στο Ηράκλειο που τότε ήταν στα πρώιμα χρόνια της αστικής του ανάπτυξης, επηρεαζόταν από την Δύση και φυσικά έβλεπε υποτιμητικά και απαξιωτικά τους Λακκουδιανούς: ταβερνιάρηδες, τεκετζήδες, μάγκες, ρεμπέτες,κουτσαβάκηδες, χασισέμπορους, γραμμοφωνατζήδες, λατερνατζήδες, νταήδες. Με την δική τους τοπική αργκό, τα παρατσούκλια και την ιεραρχία τους, τα πάθη και την «ρεμπέτικη» στάση ζωής. Και κάπως έτσι ο υποβαθμισμένος φτωχικός μαχαλάς με τα καλντιρίμια, τις παράγκες, τα χαμηλοτάβανα σπίτια ξεκίνησε να γράφει τη σύντομη μεν, θρυλική δε ιστορία του. Κακόφημος και πολύβουος, με τα γλέντια και τις λοιπές διασκεδάσεις – νόμιμες και παράνομες - να είναι κομμάτι της καθημερινής του ρουτίνας, ο Λάκκος έζησε την τελευταία του περίοδο ακμής κατά την περίοδο του μεσοπολέμου.

Δρώμενο
 Μετά ήρθε ο Β΄Παγκόσμιος, η Μάχη της Κρήτης, ο βομβαρδισμός της πόλης από τα γερμανικά αεροσκάφη (που είχε σαν αποτέλεσμα την καταστροφή πολλών πορνείων), η Κατοχή και η μεταφορά των «γυναικών» του Λάκκου σε κεντρικό ξενοδοχείο για την εξυπηρέτηση των γερμανών στρατιωτών. Κι ακόμα πιο μετά ήρθε η καταστροφή του ιστού της παλιάς πόλης – αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. 

Λακκουδιανοί και Μικρασιάτες

Δρώμενο

Μετά την μικρασιατική καταστροφή και τις ανταλλαγές πληθυσμού, ο ερχομός των μικρασιατών προσφύγων άλλαξε δραματικά την δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού της πόλης. Πολλοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στις γειτονικές περιοχές του Λάκκου και αρκετοί βρήκαν καταφύγιο (και τρόπο να επιβιώσουν) στις «δραστηριότητες» του Λάκκου. Μαζί τους έφεραν και τις παραδόσεις της Μικράς Ασίας, μουσικά όργανα όπως σαντούρι, βιολί, ούτι, τουμπελέκι, χορούς όπως καρσιλαμάς, απτάλικο ζεϊμπέκικο, και φυσικά τους περιβόητους αμανέδες και τα προσφυγικά τραγούδια που βρήκαν μεγάλη απήχηση στους Λακκουδιανούς, οι οποίοι όμως ήταν εξοικειωμένοι με αυτές τις παραδόσεις ήδη από την λειτουργία των "Καφέ Αμάν" που ανθούσαν στην περιοχή. Φυσικά το αστικό, «καθωσπρέπει» Ηράκλειο έβλεπε με μισό μάτι αυτές τις ανατολίτικες μελωδίες, με τα τούρκικα επιφωνήματα (αμάν, γιάλα, γιαβρούμ) που τόσο τους θύμιζαν την οθωμανική περίοδο που ήθελαν να αποτινάξουν από πάνω τους.

Δρώμενο

Ρεμπέτες και Μάγκες 

Ακόμα κι η μικροκοινωνία του Λάκκου είχε την ιεραρχία της και τις διαφοροποιήσεις της. Μάγκες και ρεμπέτες, μόρτες, καλντιριμιτζίδες, μουρμούρια, αλάνια, κουτσαβάκηδες. Τους μάγκες τους ξεχώριζες από την αρρενωπότητα, από τα ρούχα (λουστρίνι μυτερό παπούτσι, ριγέ πατελόνι, μαύρο σταυρωτό γιλέκο, και το ένα μανίκι του σακακιού να κρέμεται αφόρετο), από τον τρόπο που μιλούσαν και το «βαρύ» τους περπάτημα, τις χειρονομίες, τον τρόπο που χόρευαν, από τημπριγιαντίνη στα μαλλιά το στριφτό μουστάκι, το καπέλο –ρεπούμπλικα και φυσικά το κομπολόι. Οι ρεμπέτες δε, ήταν στην κορυφή της ιεραρχίας και πρωταγωνιστές στα γλέντια και τις χασισοποσίες, οι οποίες ήταν μια ολόκληρη μυσταγωγική τελετουργία γύρω από τον ναργιλέ και κατέληγαν σε έκσταση, μουσικούς αυτοσχεδιασμούς και ζεϊμπέκικα. 

Δρώμενο

Τα Ρεμπέτικα του Λάκκου

Τα ρεμπέτικα, χασικλίδικα ή και βλάμικα τραγούδια του Λάκκου στην πλειοψηφία τους έχουν χαθεί μαζί με τον θάνατο των Λακκουδιανών. Ήταν προφορικές, ανώνυμες δημιουργίες που – με ελάχιστες εξαιρέσεις – δεν βρήκαν τον δρόμο της δισκογραφίας. Ταξίμια κι αμανέδες που οι λόγιοι της εποχής θεώρησαν «κατώτερα» αν όχι άσεμνα, χάθηκαν μαζί με την αποδιοργάνωση της κοινότητας που τα δημιούργησε. Από όσα έχουν σωθεί ξέρουμε ότι ήταν πιο λιτά και «πρωτόγονα» σε σχέση με τα επώνυμα ρεμπέτικα, ενώ η θεματολογία τους ήταν πάνω κάτω η αναμενόμενη: έρωτας, πάθη, χασίς, φυλακή. Πολλοί όμως μουσικοί και ρεμπέτες του Λάκκου, έμειναν ξακουστοί όπως ο «Κουλουράς» κι ο Κατσαρός. Όσο για την ρεμπέτικη φήμη του Λάκκου; Από εδώ πέρασαν μια βόλτα και γνωστοί ρεμπέτες όπως ο Βαμβακάρης και ο Μπάτης.

Οι τοίχοι πισω απο τους μουσικους  ειναι ζωγραφισμενοι... απο ενα Αυστραλό 

Ο Λάκκος σήμερα

Μην ψάχνεις να βρεις σημάδια της παλιάς του «αίγλης». Θα βρεις πολλάχαμόσπιτα με φτωχές οικογένειες, σπίτια με χαμηλά ταβάνια και μικρές αυλίτσες, μπουγάδες απλωμένες στα καλντερίμια, μαγαζάκια κλειστά με λαμαρίνες και ξεθωριασμένες ταμπέλες. Ακόμη κι έτσι όμως κρατάει κάτι από την περιθωριακή γοητεία του. Ο κεντρικός δρόμος που περνάει μπροστά από τον Άγιο Ματθαίο και τα γύρω στενά αναπλάστηκαν πρόσφατα. Στον αέρα πλανάται βέβαια μια προσπάθεια«εξευγενισμού» (gentrification) της περιοχής, με τις νέες πολυκατοικίες να υψώνονται δίπλα στα χαμόσπιτα και το μεγαθήριο του Πολιτιστικού – Συνεδριακού κέντρου να ρίχνει την επιβλητική σκιά του σε ολόκληρο το τετράγωνο. Αξίζει ωστόσο να περπατήσεις την γειτονιά, να χαθείς στα στενά της και να πλάσεις στο μυαλό σου ιστορίες για «ερωτευμένες πόρνες» και ρεμπέτες αγαπητικούς. 

Αν έχετε φτάσει μέχρι εδώ  θα μάθατε και εσείς την  ενδιαφέρουσα  ιστορία του ΛΑΚΚΟΥ.!!

Να έχετε αγαπημένη μου παρέα.. μια όμορφη και χαρούμενη εβδομάδα...μπορούμε και μέσα από τα άσκημα να βγάλουμε τα καλύτερα τους και να χαμογελάσουμε...!!

ΚΑΛΑ  ΠΡΩΤΟΒΡΌΧΙΑ..!!