Τση Κρήτης το γλυκό ψωμί στην τάβλα θα προσμένει, να ρθούν οι φίλοι οι καλοί κι ξένοι να κοπιάσουν. Ρακή δροσάτη να γευτούν και ντάκο παξιμάδι. Καλτσιούνια, ξεροτήγανα, αρνί και σταμναγκάθι και δίπλα η λύρα συντροφιά το κέρασμα τση Κρήτης... Σμαραγδάκι...

Τετάρτη 1 Ιουνίου 2022

ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΕΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΑΚΙ!!

Με φόντο την ιστορία...Το Βενετσιάνικο κάστρο της Σπιναλόγκας.

Πόσο δίκιο εκείνος ο τυφλός οδηγός της ιστορίας και του μύθου, ο Όμηρος, όταν περιέγραφε την Κρήτη με τούτες τις λέξεις!

"Κρήτη τις γαι' έστι μέσω ενι οίνοπι πόντω καλή και πίειρα, περίρυτος...>>

Μια χώρα, η Κρήτη, μέσα βρίσκεται στο πέλαο το κρασάτο, περίσσια πλούσια, θαλασσόζωστη, πανώρια..."

(μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή)

Πως αλλιώς να καταλάβεις τον πρώτο πολιτισμό που άνθισε στα χώματα της, τον πρώτο πολιτισμό της Ευρώπης, αν δεν φανταστείς καράβια να πλέουν στα πέλαγα, ναύτες, Μινωίτες να κουβαλούνε πραμάτειες  στην Ανατολή, βοτάνια κι αρώματα, κι ότι παράγει ό τόπος, πως αλλιώς να κρατιόνταν το κράτος του μυθικού βασιλιά αν δεν είχε την θάλασσα σύμμαχο;

Ιστορία και τέχνη.

Πλάι στη θάλασσα χτυπούσε η καρδιά του προϊστορικού πολιτισμού της Κρήτης. Στις πόλεις  που κτίστηκαν κοντά στις ακτές, ή λίγο πιο πέρα, σε ορίζοντες ανοικτούς. Κνωσός, Φαιστός, Κυδωνία, Μάλια, Ζάκρος. Κι αν ανακατέψεις την τράπουλα του χρόνου, θα δεις να προβάλουν μικρά και μεγάλα λιμάνια, πόλεις που άνθισαν στα μινωικά και στα μεταγενέστερα χρόνια, στον Κομό, στα Γουρνιά, στη Φαλάσαρνα, ο καταλογος δεν έχει τέλος.

Δεν είναι μόνο που φόρτωναν και ξεφόρτωναν τα καραβια τους οι πολύπειροι καπεταναίοι του χθες, είναι που οι άνθρωποι αντλούσαν ένα μεγάλο κομμάτι του πλούτου από την θάλασσα. Πεταλίδες και ψάρια πλούτιζαν τα τραπέζια τους, η θάλασσα της ήταν απλόχερη.

Τα τελευταία έχει αρχίσει να γίνεται πιο κατανοητό το αρχαίο τοπίο. Ευρήματα από ναυάγια , μα και κατάλοιπα διατροφικά, οστά μικρών και μεγάλων ψαριών που θρέψανε κάποτε τους μακρινούς κατοίκους ετούτου του τόπου.

Θαλασσόζωστη Κρήτη, μια λέξη που περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο ένα νησί που δεν είναι μονάχα νησί. Ολόκληρη ήπειρο την είπαν πολλοί και είχαν δίκιο. Με τρείς ηπείρους ολόγυρα και τον απόηχο της ιστορίας να φτάνει στα αυτιά μας, άλλοτε σαν κραυγή κι άλλοτε σαν ψίθυρος, που πρέπει να στήσεις αυτί για τον ακούσεις.

Όπου βρεθείς σε όποιο ακρογιάλι  σταθείς, θ ακούσεις τον παφλασμό της μνήμης και τον αντίλαλο της μακράς ιστορίας της.

Ταξίδια στην σαγήνη.

Ιδανική εποχή το καλοκαίρι για να περπατήσει κανείς στα μονοπάτια τις ιστορίας, ν ανακαλύψει τα μυστικά του τόπου και να απολαύσει την Κρήτη του ονείρου. Κι αν πολλοί προσπαθούν να βρουν λίγο τόπο ανάμεσα σε αναρίθμητες ξαπλώστρες στις πολυσύχναστες παραλίες του βορρά, υπάρχουν κι άλλοι, εκείνοι που καταφεύγουν σε μοναχικές ακτές, ανάμεσα στις πτυχώσεις των βουνών, ακτές ερημικές, σαγηνευτικές, πεντακάθαρες. Πολλές από αυτές έχουν κάτι το εξωτικό, άλλες την κιτρινίλα της άμμου, άλλες την βλάστηση πλάι στο κύμα. Εκπληκτικό να περπατάς στ ανατολικά της Σητείας, πέρα από το μοναδικό φοινικόδασος, εκεί που μπορεί να μην υπάρχουν υποδομές, υπάρχει όμως χώρος περισυλλογής, τόπος διαλόγου με την φύση, μα και με τους εαυτούς μας νομίζω.

Έτσι είναι ολόκληρο το νησί, αν εξαιρέσει κανείς τις πολυσύχναστες περιοχές.

Στην άλλη άκρη στα δυτικά, εκεί που ανυψώθηκε  κάποτε η γης κι έγιναν στεριά τα λιμάνια, η αύρα του πελάγου κάνει τα πράγματα πιο διάφανα. Ποιος απ όσους περπάτησαν  ή κολύμπησαν στα αβαθή για να φτάσουν στο Ελαφονήσι μετάνιωσε για την αποκοτιά του;

Ποιος από όσους κατηφορίσανε στις ερημιές των δυτικών Σφακιών δεν ένιωσε να βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά από την τύρβη του κόσμου, χρόνια μακριά από αυτό που ονομάζουμε σύγχρονο πολιτισμό. Στα νότια του Ρεθύμνου η μαγεία των αναζητήσεων  έχει να προσφέρει κάτι πρωτόγνωρο, ακόμη και αν βρίσκεσαι για πολλοστή φορά σε έναν τόπο, πάντα θα έχει κάτι καινούργιο να δεις, που δεν το είχες προσέξει.

Το θαύμα το βλέπεις αλλά δύσκολα το περιγράφεις. Και τι να πεις όταν μια μικρή βάρκα σε φέρνει στο άνοιγμα μιας θαλασσινής σπηλιάς και από εκεί στα σωθικά της γης; Είναι τόσο μεγάλη που μπορεί και πλεούμενο να περάσει κι όταν προχωρήσεις λιγάκι , βλέπεις τις βραχώδεις ακτές να παραδίνουν την θέση τους στην μεγάλη μας κοινή στέγη , τον ουρανό. Η σπηλιά είναι ανοιχτή στο βάθος με μια μικρή αμμουδιά να σε ξεστρατίζει από τον χώρο κι απ τον χρόνο.

Λίγο πιο εκεί στα δυτικά, ακούς να σου μιλούν για κάποιον ερημίτη που περπατούσε στο κύμα. Λένε πως άπλωνε το ράσο του στην θάλασσα, το ράσο γινόταν καράβι και πήγαινε χωρίς τιμόνι. Δεν χρειάζονται τιμόνια οι ιερές παραδόσεις. Αν κλείσεις τα μάτια,  μπορείς να τον δεις. Αη Γιάννη Ερημίτη τον λένε.

Περιηγητικές εξερευνήσεις.

Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί πολύ ο τουρισμός της εξερεύνησης. Δεν είναι λίγοι αυτοί που προσπαθούν να φτάσουν στις απόμακρες γωνιές του νησιού ή και άλλων νησιών. Είναι ένας παλιός τρόπος ν ανακαλύψει κανείς αυτό που φαντάζεται, ή που έχει διαβάσει στα βιβλία. Είναι όμως και να αναρωτιέται για τα κίνητρα αυτών των ανθρώπων. Αγάπη στην φύση; Αγάπη στην μοναξιά; η μήπως υποβόσκουσα εκκεντρικότητα που γυρεύει διέξοδο; Όπως και να έχει το πράγμα, όλα είναι σεβαστά, όλες οι απόψεις και όλες οι νοοτροπίες. Ο καθένας από εμάς έχει το δικαίωμα στο μεγαλείο του κόσμου. Το μόνο που μας στενοχωρεί όταν βρισκόμαστε στις αμάλαγες παραλίες, είναι τα ίχνη των ανθρώπων. Οι συσκευασίες, τα κουτάκια, τα κάρβουνα από την φωτιά που άναψαν κάποιοι στην άμμο για να απολαύσουν το βραδινό φαγητό τους και το άφησαν εκεί. Κοινότυπο, αλλά θα το πούμε...αυτές οι συμπεριφορές δεν φανερώνουν αγάπη στην φύση, μάλλον το αντίθετο δεν δείχνουν.

Πάντα υπάρχει τρόπος να φτάσεις εκεί που ονειρεύεσαι...

Αυτό το καλοκαίρι που οι παγκόσμιες συνθήκες επιβάλουν τις αποστάσεις ας έρθουμε πιο κοντά στον φυσικό μας χώρο και σύμμαχο, στην φύση.

Πάντα υπάρχει κάποιο δρομάκι, πάντα υπάρχει τρόπος να φτάσει κανείς εκεί που ονειρεύεται...

Κείμενα και  φωτογραφίες  Του Νίκου Ψιλάκη.

Αναδημοσίευση από το περιοδικό του σούπερ μάρκετ Χαλκιαδάκη! 

Έβαλα αυτούσιο το κείμενο, δεν χρειάζονται δικά μου λόγια, παρά οι ευχές μου να περάσετε ένα όμορφο καλοκαιράκι, ξέγνοιαστο για λίγο, όπου και να πάτε να γεμίσετε ομορφιές και χαμόγελα.

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ σε όλους με υγεία! 

Σας ευχαριστώ πολύ που περνάτε και τα λέμε!!     






 


20 σχόλια:

  1. Τι χαρά να γράφω πρώτη σχόλιο σ' ένα ακόμη εξαιρετικό κείμενο του περιοδικού και έτσι να εύχομαι και καλό Ιούνη!
    Πόσα πράγματα έμαθα για την Κρήτη και γι αυτό χίλια ευχαριστώ!
    Η Κρήτη θα είναι πάντα μέσα στη καρδιά μου, όχι μόνο γιατί την αγαπώ και έχω υπέροχες αναμνήσεις αλλά γιατί εκεί ζει η αγαπημένη μου φίλη Ρούλα!
    ΑΦιλάκια σε όλο το παρεάκι της μπλογκοπαρέας και ευχές καρδιάς για έναν υπέροχο χαρούμενο μήνα! <3

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χα χα... μετά από αυτό το σχόλιο σου φιλενάδα, να δεις πως έχω ψηλώσει... διαβάζοντας την τελευταία σου παράγραφο...🤣 Παρ όλο που η Κρήτη είναι η δεύτερη πατρίδα μου, είναι αλήθεια δεν την ξεχωρίζω από την πρώτη μου, γιατί και οι δύο έχουν την ίδια θέση στην καρδιά μου!!🧡
      Καλό καλοκαιράκι να έχουμε φίλη μου και ένα όμορφο μήνα για ξεκούραση! την αγάπη μου φιλιαααα!! 😘

      Διαγραφή
  2. Σπουδαιο κείμενο για την Κρήτη που πιστεύω όλοι αγαπάμε. Υπέροχο το νησί σου σίγουρα και με ιστορία θαυμαστή. Εύχομαι καλό μήνα και καλό καλοκαίρι να έχουμε. Και η Κρήτη να συνεχίζει να σκορπά χρυσόσκονη στις καρδιές μας
    Φιλιά πολλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εχω κλεισμένο μισό αιώνα και βάλε που ζω στην Κρήτη ερωτική μετανάστρια και μόνιμη κάτοικος πιά Αννιώ μου...πως να μην αγαπήσεις ετούτον τον τόπο...
      Μια που μπήκε το καλοκαιράκι σκέφτηκα να βάλω αυτό το κείμενο του κ Ψιλάκη που μιλούσε για τις ομορφιές της.
      Όλη η Ελλάδα μας είναι ένας παράδεισος και κάθε της γωνιά φίλη μου, έχει κάτι το ξεχωριστό και τι πιο όμορφο να παινεύει ο καθείς τον τόπο του; ή έστω εκεί που μένει ε; 😊
      Καλό μήνα να έχεις να τον απολαύσεις Αννιώ μου όσο γίνεται καλύτερα...την αγάπη μου φιλιααα!! 🧡😘

      Διαγραφή
  3. Καλησπέρα σου Ρούλα μου.
    Χιλιοτραγουδισμένη Κρήτη με τις εκπληκτικές της ομορφιές, την ιστορία και τη χάρη της. Γεμάτη ομορφιές, φως, μύθους, παράδοση, ιστορία.
    Πόσο ταιριάζει το καλοκαίρι σε τούτο το νησί, Ρούλα μου!
    Καλό μήνα καλή μου φίλη σε όλους σας. Αγάπησα πολύ αυτή σου την ανάρτηση, γέμισα ομορφιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι αλήθεια αυτό, αλλά και πιο μέρος της χώρας μας δεν έχει να πει την δική του ιστορία για πες μου;
      Η Κρήτη το καλό που έχει είναι ότι έχει κρατήσει την παράδοση της μέχρι σήμερα, αφού θπ[άρχουν εκμπομπές στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, σε περιοδικά, όπως αυτό του κ.Χαλκιαδάκη που μέσα σε θέματα της καθημερινότητας προβάλει και την παράδοση της, με κείμενα του δημοσιογράφου κ Ψιλάκη.! Κάποιοι άνθρωποι είναι που αγαπούν το τόπο τους και κάνουν την διαφορά...μακάρι να υπήρχαν πολλοί!!
      Να περνάς καλά, να κάνεις ότι αγαπάς...καλό μήνα και καλό βράδυ!! 🌙

      Διαγραφή
  4. Έχω ένα φίλο που έζησε στην Κρήτη για κάποια χρόνια και μετά έπρεπε να επιστρέψει στην Αθήνα. Ερωτευμένος με τον τόπο αυτό.
    Ωραίο το άρθρο, είναι ωραίο να διαβάζεις για τον τόπο σου. Φιλόξενη είναι η Κρήτη.
    Καλό μήνα :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι καρδιοκλέφτρα η Κρήτη το ξέρω Μάνια μου εκ πείρας, όντας ζώντας εδώ, μισό αιώνα και παραπάνω ερωτική μετανάστριά της, την αγαπώ σαν πραγματική πατρίδα μου...γεννημένη στην Θεσσαλονίκη, την άλλη μεγάλη μου αγάπη...όμως δεν γίνεται να μην είμαι περήφανη και για τις δυο μου πατρίδες!!
      Είδες η καρδιά πόσες αγάπες χωράει; πως να μην είμαι χαρούμενη;
      Καλό και χαρούμενο μήνα Μάνια μου με αγάπη...🧡
      Να περνάς όμορφα στην Μονρεάλη σου...την καληνύχτα μου🌙 και τα φιλιά μου.😘

      Διαγραφή
  5. Πως καμαρώνει η λυγερή, η θαλασσοζωσμένη
    που είναι υφάντρα του έρωτα
    της λεβεντιάς κεντήστρα
    ................................................................
    ολόγιομο φεγγάρι μου μη λυπηθείς τ' ασήμι
    κι ασημοστόλισέ τηνε όλη απ' άκρη ως άκρη
    να λάμπει να φεγγοβολά σαν το καθάριο δάκρυ
    ....................................................................
    Κρήτη μου βιγλατόρισσα, αφέντρα του πελάγου
    οι Αντρειωμένοι τ' Αρκαδιού με το Δασκαλογιάννη
    στο μεσοστύλι τ' ουρανού, έχουν στρωμένη τάβλα
    Ζωή Δικταίου
    Εγώ τι να πω Ρούλα μου; Μόνο Καλό μήνα ευλογημένο και καλό καλοκαίρι!
    Φιλιά Πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ψάχνω να βρω πως θα απαντήσω σε ετούτη την ρίμα Αννίκα μου αλλά δεν τα καταφέρνω...γράφει τόσο όμορφα η Ζωή Δικταίου!...αυτό το έχεις όταν στις φλέβες σου κυλάει κρητικό αίμα.
      Εγω θα πω μόνο αυτο.
      Αποκοτιά από μέρος μου
      είναι να πω ότι γράφω
      αφού τσι φλέβες κρητικό
      αίμα ποτέ δεν θα χω...
      Τα υπόλοιπα σε παραπέμπω στην εικόνα του καλοκαιριού επάνω, σε μια αναλαμπή τση σκέψης,
      ήταν ότι έγραψα για την Κρήτη.😊
      Καλό μήνα να έχουμε φίλη μου με υγεία να περνάς όμορφα την αγάπη μου φιλιαααα!!🧡😘

      Διαγραφή
  6. Απαντήσεις
    1. Μπαίνοντας το καλοκαιράκι Ράνια μου είπα να σας προβάλω κάποιες από τις ομορφιές της Κρήτης, αφού για πολλούς είναι ένας προορισμός διακοπών και το κείμενο του του κ Ψιλάκη ήταν το καταλληλότερο γι αυτο..
      Χαίρομαι που σου άρεσε φίλη μου
      Καλό καλοκαιρακι να έχεις Ράναι μου όπως και νένα χαρούμενο μήνα να περνάς όμορφα. την αγάπη μου φιλιααα 🧡😘

      Διαγραφή
  7. To καλύτερο καλωσόρισμα του καλοκαιριού έκανες Ρούλα μου! Είναι ευλογημένος τόπος το νησί μας κι ας είναι λίγο κουζουλοί οι Κρητίκαροι. Τελικά μόνο με λίγη κουζουλάδα και μπόλικη ρακή θα τη βγάλουμε "καθαρή" αυτή την "βαρυχειμωνιά" που ζούμε.
    Χαλκιαδάκης Θεούλης!!! Μπράβο τους!
    Καλό μήνα αγαπημένη μου ♥

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σκέφτηκα, καλοκαιρακι μπαίνει μπορεί να βρεθούν κάποιοι να κάνουν διακοπές... 🤔 ας κάνουμε μια πρόταση..
      Μπορεί να είναι κουζουλοί οι κρητικοί, αλλά είναι ωραία η κουζουλάδα τους Κανελλάκι μου...αλλά τι σου λέω; 😊 έλα παππού μου να σου δείξω τ αμπέλια σου...🤣
      Το περιοδικό αυτό αγάπη μου, που βγαίνει κάθε εποχή του χρόνου, είναι πραγματικός θησαυρός για την παράδοση του τόπου, γιατί σε κάθε τεύχος του θα βρεις πολλά ενδιαφέροντα να διαβάσεις είτε είσαι κρητικός, είτε όχι...εξαιρετική δουλειά όντως, γι αυτό κάθε φορά που μου δίνεται η ευκαιρία θέλω να την μοιράζομαι μαζί σας Κανελλάκι μου ότι μαθαίνουμε καλό, μας κάνει καλύτερους.
      Καλό μήνα αγάπη μου να περνάς καλά, μακριά από βαρυχειμωνιές...καλό καλοκαιρακι 🤗 και 😘...


      Διαγραφή
  8. Καλό μήνα σου εύχομαι Ρούλα μου και καλό καλοκαίρι! Ήμασταν πραγματικά τυχεροί που παραμείναμε τρία χρόνια στην Κρήτη και καταφέραμε να επισκεφτούμε πολλά από τα όμορφα μέρη της. Και μιας και μιλάς για τη Σητεία, να σου πω ότι έχει ξεχωριστό μέρος στην καρδιά μας, ακόμα κι αν και οι ίδιοι οι Ηρακλειώτες την περιφρονούν καμιά φορά...Προτιμούν ξεκάθαρα το Ρέθυμνο!! Όλα τα μέρη βέβαια, έχουν την ομορφιά τους, αρκεί να έχουμε τη διάθεση να την ανακαλύψουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι αλήθεια Ευγενία μου ότι όντως όποιοι έρχονται εδώ, η Κρήτη δεν τους αφήνει να την ξεχάσουν σε όποια γωνιά της και να πάνε...
      Οι πιο πολλές ομορφιές της για εξερεύνηση βρίσκονται στην δυτική και στην Ανατολική Κρήτη που είναι γεμάτη άγρια ομορφιά ο Άγιος Νικόλαος, η Σητεία είναι ένα από αυτά τα ξεχωριστά μέρη, μονή Τομπλού και Ζάκρος, η άκρια της Κρήτης κρύβουν υπέροχους θησαυρούς.😊
      Να περνάς ωραία όπου και να είσαι, να έχεις ένα όμορφο καλοκαιρακι...καλό σου μήνα φιλιάαα!! 🧡😘

      Διαγραφή
  9. Πολύ ωραίο το κείμενο και καλά έκανες και το μοιράστηκες μαζί μας Σμαραγδένια μου!
    Μας ταξίδεψες!
    Και τι είναι το καλοκαίρι, αν όχι ένα όμορφο ταξίδι;
    Να περνάς υπέροχα και να απολαμβάνεις κάθε καλοκαιρινή στιγμή.
    Σου στέλνω ολόγλυκο φιλί :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ακριβώς Μαρινάκι μου το καλοκαίρι μας παραπέμπει σε ταξίδια, διακοπές, και ξεγνοιασιά, μακάρι να βρίσκουμε ευκαιρίες να ξεφεύγουμε λίγο από την καθημερινότητα...
      Γι αυτό και έβαλα αυτή την ανάρτηση στην αρχή του καλοκαιριού, ας είμαστε αισιόδοξοι πως θα πάνε καλύτερα τα πράγματα.😊
      Να περνάς όμορφα Μαρινακι μου, να έχεις ένα ωραίο καλοκαιρακι...καλο σου μήνα μικρή μου.. φιλιααα!!🧡😘

      Διαγραφή
  10. Ευλογημένος τόπος η Κρήτη.
    Πολύ θα ήθελα να τη γυρίσω από άκρη σε άκρη.
    Ευτυχώς λίγα μέρη τα είδαμε στις μετρημένες φορές που ήρθαμε
    Εξαιρετικό το κείμενο του κυρίου Χαλκιαδάκη.
    Να του μεταφέρεις τις ευχαριστίες μας.
    Σε φιλώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Έχω ταξιδέψει την Κρήτη με αυτοκίνητο, εποχές νεανικές και ανέμελες! Η ομορφιά απερίγραπτη, ένα νησί που τα έχει όλα σε υπερθετικό βαθμό! Καλό καλοκαίρι σε όσους τυχερούς "πατήσουν το πόδι τους" στην Κρήτη, αλλά και σε όλους εμάς τους υπόλοιπους που την αγαπάμε έτσι κι αλλιώς ⭐⭐

    ΑπάντησηΔιαγραφή